دامپروری

دامپروری برای انسان

دامپروری

دامپروری برای انسان

بیماریهای قابل انتقال طیور به انسان

بیماریهای قابل انتقال طیور به انسان

             sss

 

مقدمه :

کسانی که با پرندگان سر وکار دارند چه صاحبان پرندگان زینتی وچه

تولید کنندگان صنعتی بایستی آگاه باشند که برخی بیماریهای طیور

قابل انتقال به انسانند.البته باید توجه داشت که این بیماریها غیر

مشترک هستند ونباید باعث دلسردی ازجهت نگهداری طیور

شود.برای بیشتر مردم این بیماریها مشکل جدی بوجود نمی آورند

ولی نگهدارندگان طیور بایستی از این بیماریها آگاهی داشته باشند

ودر صورت لزوم روش مقابله پزشکی با این بیماریها را بدانند.

زئونوزها(Zoonoses) بیماریهای عفونی حیوانی هستند که قابل

انتقال به انسانند.عوامل عفونی

میتواند:پروتوزوا،قارچی،باکتریایی،شیمیایی ویاویروسی باشد.میزان

حدت واستعداد ابتلا به بیماری به عواملی نظیر :سن،وضعیت

بهداشت،وضعیت سیستم ایمنی واقدامات اولیه درمانی بستگی

دارد.توانایی میکروارگانیسم برای بیماریزایی به میزان حدت واگیرداری

آن ودزی که شخص در ابتلا به آن قرار دارد ونیز مسیر بیماری بستگی

دارد.

ازمعروفترین این بیماریهامی توان به:

کلامیدیوزیس،سالمونلوزیس،آریزونوزیس ،کلی باسیلوز،انسفالیت

شرقی اسبی وتوبرکلوزیس پرندگان  اشاره کرد.این بیماریها جدی

وحتی تهدید کننده حیات هستند.

 

1) کلامیدیوزیس(Chlamydiosis)

کلامیدیا پسیتاسی(Chlamydia psittaci) یک ارگانیسم شبه باکتری

غیر معمول می باشد که در کل جهان دیده شده وبیش از 100 گونه

از پرندگان را مبتلا می سازد.سبب بروز بیماری

پسیتاکوزیس(Psittacosis) یا تب طوطی در پرندگان طوطی سان

میشود.در سایر پرندگان یا در انسان سبب بروز بیماری

اورنیتوزیس(Ornithosis) میشود.

در آمریکا این بیماری در بوقلمون،کبوتر وطوطی سانان سبب ساز

مشکل است.در اروپاپرندگان اصلی درگیر با این بیماری اردکها

وغازها می باشند.برخی پرندگان مثل بوقلمون به این بیماری

حساسند وبرخی نظیر مرغ مقاومند.

کلامیدیوزیس بطور اولیه توسط استنشاق گرد وغبار آلوده به مدفوع

پرندگان ناقل ، که به عنوان منبع اصلی بیماری هستند،انتقال می

یابد.عامل بیماری هم از طریق مدفوع وهم از طریق ترشحات تنفسی

دفع  می شود . این عمل با استرس تشدید می شود.حالت انتقال

بیماری میتواند برای سالیان زیاد باقی بماند.عامل بیماری با خشک

شدن از بین نمی رود که سبب سهولت انتقال گوارشی وانتقال از

طریق البسه وتجهیزات آلوده میشود.این بیماری از پرنده به پرنده واز

مدفوع آلوده به پرنده واز پرنده به انسان میتواند انتقال یابد.انتقال از

انسان به انسان مخصوصا از طریق بزاق میسر می باشد.

کلامیدیوزیس یک خطر جدی برای کسانی می باشد که با طوطی

سانان وکبوترها سروکار دارند ونیز کسانی که در کشتارگاههای

بوقلمون کار می کنند ویا کسانی که در آزمایشگاههای تشخیص

بیماریهای طیور مشغول بکارند.

دوره کمون این بیماری 15-4 روزولی بطور معمول 10روز است .در

پرندگان مبتلا علائمی نظیر: اسهال،سرفه،ناراحتی مجاری تنفسی

دیده می شود.اگر بیماری تشخیص داده نشده ودرمان نگردد مرگ

ومیر بالاست.در بوقلمونها کاهش تولید تخم مشاهده می گردد.در

انسان این بیماری بصورت بیماری تنفسی توام با تب مشاهده می

گردد.بیماری با  شروع ناگهانی واحساس سردی ودرد عضلات

ومفاصل، سردرد،سرفه،کاهش اشتهاودردسینه آغازمی شود.بزرگ

شدن طحال،تورم عضله قلب وکاهش ضربان میتواندمسئله راپیچیده

نماید.

برای درمان پرندگان مبتلا از کلر تتراسایکلین ویا سایر آنتی بیوتیکهای  

وسیع الطیف برای مدت 45 روز وبیشتر تا ازاله کامل آلودگی استفاده

می شود.در کبوترها وبوقلمون شاید روش درمان طویل المدت گله

برای حذف ناقلین استفاده گردد.

برای درمان انسانهای مبتلا از تتراسایکلین به مدت حداقل 21روز

استفاده می شود.چون این آنتی بیوتیک بطور برگشت ناپذیر با برخی

مواد معدنی باند می شود لذا در طول دوره درمان بایستی میزان

کلسیم پایین نگه داشته شود.

در فلوریدا این بیماری باید به مقامات رسمی هم در بخش دام وطیور

وهم در بخش بهداشت گزارش گردد.اگر در انسان وبصورت

اورنیتوزیس مشاهده شود باید تا 48 ساعت گزارش گردد.

 

2) سالمونلوزیس(Salmonellosis)

حدود 200 سروتیپ متفاوت از گونه های سالمونلا وجوددارد.اغلب

حیوانات به سالمونلا حساسند.این بیماری باکتریایی بیشتر در

حیوانات تحت استرس پدیدار میگردد.بسیاری از آلودگیها غیر قابل

تشخیص اند.درتمام گونه هاعلایم مشترک بالینی شامل

:اسهال،استفراغ وتب خفیف می باشد.با پیشرفت آلودگی از دست

رفتن آب بدن،ضعف وگاهی بویژه در سن خیلی کم یا خیلی بالا  مرگ

رخ میدهد.در حالات وخیم بیماری تب بالا ،عفونت خونی ،سردرد

وتورم درد آور طحال مشاهده می شود.آلودگیهای کانونی درهرعضو

میتواند پدیدار گردد مثل:قلب ،کلیه،مفاصل،پرده

مننژ،پریواستئوم(غشای فیبری بافت پیوندی که استخوانها را بجــــز

مفاصل می پوشاند).

دوره کمون 72-6 ساعت میباشد،گرچه 36-12 ساعت معمولتر

است.سالمونلا از طریق بلع مواد غذایی آلوده به مواد حاوی

مدفوع(مدفوع،مسیرگوارشی)منتقل میشود.ترشح ودفع باکتری از

چند روز تا چنــد هفته طول می کشد.در برخی حالات(سالونلا

تیفی،تب تیفوئید)افراد آلوده بطور مادام العمر باکتری را دفع

میکنند.سالمونلا انتریدیتیس ((S.enteriditisدر مواد آغشته به مدفوع

پرندگان می تواند به درون پوسته  تخم نفوذ کند وشاید در تخم نپخته

پرندگان وجود داشته باشد.

در اغلب حالات درمان به کمک مایعات والکترولیتها صورت می

گیرد.آنتی بیوتیکهایی نظیر کلرامفنیکل،نیتروفورانها یا آمپی سیلین

هنگامی که باکتری در مناطق پیرامون روده جایگزین شده باشد

،استفاده می گردد.درفلوریدااین بیماری نیزبایستی گزارش گردد.

3) کلی باسیلوزیس (Colibacillosis)

کلی باسیلوز توسط آلودگی با اشریشیا کلی(Escherichia coli) ایجاد

می شود.این باکتری در لوله گوارشی تمام حیوانات جایگزین می

گردد.این باکتری چند سویه متفاوت داردکه شامل گونه های مشخص

می باشد.همه سویه ها بیماریزا نیستند.درطیورآلودگی به اشریشیا

کلی می تواند سبب ساز بیماریهایی چــون عفونـــت خونی ،سی آر

دی،سینوویت(التهاب مفاصل منجر به لنگش)،پریکاردیت(التهاب پرده

دور قلب)والتهاب اویدکت گردد.درانسانهای مبتلا به کلی

باسیلوز،اغلب اسهال دیده می شود که امکان دارد علائم دیگری

بسته به سرو تیپ باکتری مسئله را غامض تر سازد.این علائم شامل

:تب،اسهال خونی،شوک،لکه های خونریزی زیر پوست ومخاط می

باشد.

دوره کمون 12 ساعت تا 5 روز می باشد،گرچه 72-12 ساعت

معمولتر است.انتقال از طریق دستگاه گوارش صورت میگیرد.کلی

باسیلوز اغلب از طریق غذا یا آب انتقال می یابد.

در اغلب حالات درمان علائم با استفاده از مایعات وپادزهرها صورت

می گیرد.در عفونتهای شدیدتر ،آنتی بیوتیکهایی نظیر تتراسایکلین

وکلرامفنیکل شاید ضروری باشند.

در فلوریدا این بیماری جزو بیماریهایی که گزارش میشوند ،نیست.

 

4) عفونتهای آریزونا Arizona infections

عفونتهای آریزونا توسط باکتری سالمونلا آریزونا(Salmonella arizona)

بوجود می آیند که در کل دنیا پراکنده است.این بیماری بیشتر در

پرندگان وخزندگان دیده می شود هرچنداحتمالا تمام حیوانات مستعد

این بیماری هستند.حیوانات جوان بیشتر در معرض بیماری هستند.

در بیشتر گونه های پرندگان آلودگی به این باکتری باعث کاهش تولید

تخم و کاهش قابلیت تفریخ میشود.در پولتها ومرغها ضعف،بی

اشتهایی ولرزش دیده می شود.در بوقلمون،مرغ وقناری تابیش از 60

% تلـــــفات می تواند رخ دهد.در انسان معمولترین علامت اسهال

است.بسیاری از عفونتها غیر قابل تشخیص اند.در برخی حالات

عفونت خونی دیده می شود.

دوره کمون 72- 6 ساعت می باشد گرچه 36-12 ساعت معمولتر

است.انتقال از طریق دستگاه گوارش صورت می گیرد.البته انتقال از

طریق تخم نیز ممکن است.پرندگان آلوده می توانند به مدت طولانی

از طریـــق دفع روده ای ناقل باقی بمانند.بسیاری از آنتی بیوتیکها

میتوانند سبب کاهش مرگ ومیر شوند ولی نمی توانند باعث پاک

شدن روده ناقلین گردند.این باکتری نسبت به دیگر گونه های

سالمونلا حدت کمتری دارد ولی می تواند ماهها در خاک ،آب،غذا زنده

بماند.

این بیماری جزو بیماریهای قابل گزارش در فلوریدا نمی باشد.

 

5) انسفالیت اسبی شرقی (Eastern Equine Encephalitis)

انسفالیت اسبی شرقی(EEE )توسط یک ویروس نوع RNA از جنس

آلفاویروس(Alphavirus) خانواده توگاویریده(Togaviridae) بوجود می

آید.علائم بطور معمول در قرقاول،مرغ،بلدرچین سفید،اردک،بوقلمون

وشترمرغ استرالیایی دیده می شود. علائم گوارشی واسهال خونی

واضحترین علائم هستند.

EEE توسط حشرات منتقل می شود.تکامل ویروس به وجود حشرات

وپرندگان گنجشکی(پرندگان آواز خوان مثل پرستو ،سار ،زاغ وفینچ

ها) وابسته است.حشرات باید آلوده باشند و توسط پرندگان،اسبها

وانسان خورده شوند تاسبب انتشار بیماری گردند.در قرقاول آلودگی

توسط حشره است ولی روش انتشار دیگری توسط نوک زدن وکانی

بالیسم وجوددارد.

حالتهای فراگیر بیماری در اواخر مرداد واوایل سرما رخ می

دهد.بیماری میتوانند در طول سال وجود داشته باشد در مناطقی مثل

فلوریدا که فصل طولانی رشد ونمو حشره را دارد.

EEE اغلب افراد زیر 15 سال یا بالای 50 سال را درگیر می سازد.در

بزرگسالان بیماری بطورناگهانی با تب بالا،سردرد،استفراغ ،لرزش

پیشرونده منجر به سفتی گردن ،تشنج،انقباض،هذیان،رعشه،گیجی

وکومـــاآغاز می شود.در کودکان EEE با علائم مشخصی نظیر

تب،سردرد واستفراغ به مدت 2-1 روز همراه است.پس از آن

انسفالیت(التهاب مغز) بطور ناگهانی وبا شدت زیاد آغاز می

شود.عدم رشد فکری یا دیگر علائم عصبی پایدار بطور معمول در مبتلایان مشاهده می گردد.

EEE جزو بیماریهای قابل گزارش در فلوریدا نیست.

Avian Tuberculosisn (6

عامل این بیماری باکتری مایکوباکتریوم اویوم(Mycobacterium avium)

می باشد که به باکتری توبرکلوزیس انسانی وگاوی نزدیک است.در

پرندگان این باکتری سبب ناتوانی مزمن همراه با ندولهای توبرکولار

می شود.درانسان آلودگی به این باکتری می توانند باعث زخمهای

عفونی توام با تورم گره های لنفاوی منطقه ای گردد.آلودگی در

اشخاص ضعیف حادتر است.این باکتری با خوردن آب یا غذای آغشته

به مدفوع پرندگان ناقل منتشر می شود.گله های مرغ آلوده دچار

تلفات می گردند.

اغلب آلودگیهای مایکوباکتریوم توسط آنتی بیوتیکها قابل درمان

هستند ولی مایکوباکتریوم اویوم مستثنی است زیرا به آنتی بیوتیکها

فوق العاده مقاوم است.جهت رفع آلودگی جراحی و برداشتن گره

های لنفاوی آلوده ضروری است.

در فلوریدا این بیماری  گزارش شده است

 

7)هیستوپلاسموزیس Histoplasmosis

یک قارچ واقعی ترجیح می دهد که در خاک غنی از مدفوع پرندگان

رشــــد نماید. (Histoplasma capsulatum)یکی ازآنهاست.قارچها

اغلب در حفره ها وغارها وجود دارند.پرندگان به آلودگی حساس

نیستند ولی هیستوپلاسموزیس می تواند روی

انسان،سگ،گربه،گاوشیری،اسب و بسیاری از پستانداران وحشی

اثر گذار باشد.دوره کمون 14-7 روز است.اغلب حالات در انسان بدون

علامت هستند.بیماری شاید در سه شکل ریوی بروز

نماید:حاد(معمولتراست)،مزمن،انتشاری.شکل حاد مشابه

انفلوانزاست و چندین هفته بطول می انجامد وعلائمی نظیر

سردی،درد سینه،سرفه های غیرمولد،تب وبیقراری را شامل می

شود.فرم مزمن در افراد بالای 40 سال دیده می شود ومشابه

توبرکلوزیس است.در این حالت سرفه های مولد،خلط آلوده،کاهش

وزن وتنفس بریده بریده مشاهده می شود.فرم انتشاری در افراد

خردسال یا پیر دیده می شود.جراحاتی شامل کبد وطحال متورم

وزخمهای مخاطی وجوددارند.این فرم درصورت عدم معالجه کشنده

می باشد.برای درمان از آمفوتریسین بی(B) استفاده می شود.

انتقال از طریق استنشاق اسپرهای تولید شده توسط قارچ صورت

میگیرد.این بیماری مسری نیست منبع بیماری خاک است ،بویژه اگر

آلوده به مدفوع پرندگان وخفاشها باشد.اگر در یک محیط آلوده کار می

کنید محیط را مرطوب سازید وماسک به صورت بزنید.جهت کشتن قارچ

از اسپری فرمالدئید روی خاک آلوده استفاده نمایید.

گرچه این بیماری به پرندگان ربط داردولی بیماری زئونوتیک نیست زیرا

منبع آلودگی خاک است نه پرنده.

در فلوریدا این بیماری گزارش شده است .

 

8) کریپتوکوکوزیس Cryptococcosis

یکی دیگر از قارچهایی که ترجیح می دهد در خاک غنی از مدفوع

پرندگان رشد کند (Cryptococcus neoformans) است.دوره کمون

احتمالا هفته ها بطول می انجامد.آلودگیها در بسیاری پستانداران،

بیشتردرانسان،سگ وگربه دیده شده اند.درپرندگان آلودگی نادر

است.

انتقال این بیماری اغلب ازاستنشاق این قارچ مخمر مانندصورت می

گیرد،گرچه اغلب راه گوارش باعث انتقال بیماری است.انسان بیشتر

از راه مجاورت با لانه های قدیمی کبوتر یا مدفوع آنها مبتلا می

شود.در انساناین بیماری بیشتر با مننژیت یا مننژوانسفالیت شناخته

می شود و متعاقب آن آلودگی ریوی توام با سرفه ،خلط آغشته به

خون،تب ولرزش مشاهده می شود.بیماری بیشتر به حالت مزمن

است.علائمی نظیر تب،سرفه،سینه درد،خروج خون از دستگاه

تنفسی،سردرد در پی آن سفتی گردن و اختلال در بینایی وجود دارد.

 

نظیر هیستوپلاسموزیس این بیماری نیز گرچه به پرندگان بسته است

ولی بیماری زئونوتیک محسوب نمی شود چون منبع اصلی بیماری

خاک است نه پرنده.

 

Cryptosporidiosis (9

کریپتوسپوریدیوزیس توسط پروتوزوایی از جنس کریپتوسپوریدیوم

(Cryptosporidiom)ایجاد می شود.سه گونه از این پروتوزوا به نامهای

(C.baileyi)، (C.meleagridis) ویک گونه بی نام در بلدرچین شناخته

شده اند.بطور طبیعی این بیماری مشکلات تنفسی در مرغ وبوقلمون

پدید

 می آورد.همچنین می تواند سبب تورم دستگاه گوارش واسهال

شود.در انسان دردهای شکمی،استفراغ،اسهال آبکی 4- 3 روز بطول

می انجامد.در افراد ضعیف مسئله حادتر است واسهال مقاوم و

اختلال در درجذب مواد مغذی وکاهش وزن دیده می شود.

دوره کمون 7-3 روز است وانتشار از راه گوارشی با بلع اووسیتهای

آلوده صورت می پذیرد.

در فلوریدا این بیماری گزارش شده است .

 

Allergic Alveolitis (10

این بیماری بعنوان بیماری ریوی کفتربازها نیز شناخته شده است واز

شناخته شده ترین بیماریهای زئونوتیک پرندگان است.این بیماری در

شکلهای حاد،تحت حاد ومزمن بروز می کند.علایم بالینی به سبب

کاهش حجم ریه ناشی از افزایش واکنشهای حساسیت پذیری به

پر،شوره،گرد مدفوع ایجاد میشود.التهاب نایژکها جراحت مشخص

است.فرم حاد بیماری توسط حالات سخت نظیر پاک کردن لانه

کبوترها  توام با حساسیت شخص تسریع می شود.علائم در زمان

کوتاه بروز می کنند وشامل سرفه،تنفس توام بااشکال،تب وسردی

 می باشد.حالت مزمن با علائم خفیف تر،جدی تر می باشد وممکن

است با علائم سرماخوردگی سخت یا انفلوانزا اشتباه گرفته

شود.افراد مبتلا سرفه غیرمولد مزمن دارندوعدم تحمل به فعالیت

وکاهش وزن نیز دیده می شود.جراحات ماندگار ریه ها ممکن است

گسترش یابد که شامل فیبروزیس ریوی که تبادل گازی و حجم ریوی

راکاهش می دهد،است.

فرم مزمن میتواند درطول 2 سال گسترش بیابد اما اغلب 20-10 سال

طول می کشد.بیماران مبتلا باید از پرندگان دوری جویند.مجاورت با

حتی مقادیر کم پر،شوره یا مدفوع پرندگان می تواند سبب بروز علائم

شدید تنفسی شود.حدت بیماری میتواند با استفاده از ماسک در

هنگام تمیز کردن لانه پرندگان،تمیزکردن روزانه لانه

پرندگان،شستشوی مداوم پرندگان دست آموز و نصب سیستم تهویه 

به حداقل برسد.

 

***نتیجه گیری

کسانی که به نگهداری پرندگان اشتغال دارند بایستی آگاه باشند که

بیماریهای جدی از پرندگان می تواند به آنها منتقل شود.البته تعداد

این بیماریها کم است ولی افراد خردسال،پیر و کسانی که سیستم

ایمنی آنها ضعیف شده است بیشتر باید مراقب باشند.

بسیاری ازین بیماریها با خوردن خوراک آلوده به مواد دفعی پرندگان

منتقل می شوند.در هرحال با رعایت مسایل واصول  بهداشتی می

توان از بسیاری از این بیماریها پیشگیری نمود.همچنین استفاده از

ماسک دهنی برای جلوگیری از استنشاق غبار آلوده پرندگان پیشنهاد

می گردد.

اگر شما علایم بیماری شبه آنفلوانزای مقاوم را دارید باید به دکتر

مراجعه کنیدو آگاه باشید که امکان دارد این بیماری را از پرندگان

گرفته باشید.

 ddd

         hamidhabiby2001@yahoo.com

 

 

منبع: سایت اطلاعات مرغداری ایران

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد